آموزشگاه موسيقي راه صبا

موسيقي عضو جدا نشدني در زندگي ماست. شنيدن آن حالمان را عوض مي‌كند. سبك زندگي امروزي سبب بروز مشكلاتي مانند استرس، بي‌خوابي، اضافه وزن، عصبانيت و … شده است. اگر به شما بگوييم تمامي اين مشكلات گاهي با موسيقي بهبود مي‌آيد بيراهه نگفته‌ايم. در ادامه از فوايد موسيقي درماني برايتان مي‌گوييم.

از زماني كه پا به اين دنيا گذاشته‌ايم با موسيقي آشنا شده‌ايم. به نظرم اولين بار كه با نواي موسيقي آشنا شده‎ايم، لالايي و شعرهاي كودكانه‌اي است كه شنيده‌ايم. اين علاقه به اين دهه و اين قرن باز نمي‌گردد. از ابتداي خلقت بشر، ايجاد نوا و صداهاي ريتميك مورد توجه بوده كه هر كدام از آن رفتارها بيان‌گر موضوعي بوده است. چرا كه امروزه هم براي هر مراسمي نواي مخصوصي را تعيين كرده‌ايم. البته خيلي از افراد هم هستند كه علاقه دارند خودشان به نواختن بپردازند، به همين دليل  آموزش موسيقي را شروع مي‌كنند و با آن به يكي از علاقمندي‌هاي خود مي‌رسند.

در دنياي امروزي كه آلودگي صوتي در آن بيداد مي‌كند يك هندزفري همراه و يار هميشگي ماست. عده‌اي از افراد بدون توجه به نوع موسيقي و تنها براي سرگرمي موسيقي‌هاي داخل دستگاه خود را پخش مي‌كنند. اما عده‌اي هم هستند كه بسيار حرفه‌اي به معاني اشعار و نواختن موسيقي در يك قطعه توجه مي‌كنند و سبك موسيقي خاصي را هميشه مي‌پسندند.

براي موسيقي درماني بايد سلايق خود را بشناسيم. بايد بدانيم چه نوع موسيقي حالمان را خوب مي‌كند. كه در مواقع لزوم با گوش دادن به آن روحيه قبلي خود را به دست آوريم.

موسيقي درماني شامل دو دسته اصلي است. دسته اول موسيقي است كه در ذهن و جسم شما تحرك ايجاد كند و باعث انرژي بخشي در شما شود. و اما دسته بعدي موسيقي‌هاي آرامش بخشي هستند كه معمولا براي درمان بي‌خوابي يا تمركز گوش داده مي‌شود.

با موسيقي درماني رژيم بگيريد!

براي كاهش وزن راه‌هاي زيادي وجود دارد كه براي هر فردي يكي از آن راه‌ها به خوبي جواب مي‌دهد. طبق تحقيقات گوش دادن به يك آهنگ ملايم در موقع صرف غذا مي‌تواند بر روي اشتهاي شما تاثير بگذارد. اين موضوع باعث مي‌شود غذاي كمتري بخوريد. اگر براي تكميل اين روش سعي كنيد نور محيط را هم كم كنيد بسيار بهتر نتيجه خواهيد گرفت.

اگر رستوران‌داران به اين موضوع آگاه باشند هيچ‌گاه براي فروش خود دست به چنين كاري نمي‌زنند. البته بسيار ديده‌ايم كه در رستوران‌ها از موسيقي‌هاي شادتر استفاده مي‌شود. اين موضوع تاثير مستقيم بر روي ميل غذايي شما مي‌گذارد.

براي داشتن يك رژيم موفق از روش موسيقي درماني بهره گيريد. در هنگام صرف وعده غذايي خود يك موسيقي ملايم پخش كنيد. با اين كار شما غذاي خود را آهسته‌تر نوش جان مي‌كنيد و زودتر احساس سيري به سراغتان مي‌آيد، در نتيجه زودتر از غذاي خود دست مي‌كشيد.

قبل از كنكور  و عمل جراحي موسيقي گوش دهيد!

روانشناسان دريافته‌اند موسيقي سطح استرس شما را تا حد زيادي كاهش مي‌دهد. به همين دليل به شما توصيه مي‌كنيم قبل از قرارگيري در شرايط سخت مانند امتحان يا كنكور چند قطعه موسيقي گوش دهيد. آرامش به ذهنتان باز مي‌گردد و شما آماده شركت در جلسات امتحان مي‌شويد. شما با اين كار بعد رواني خود را آماده و تقويت مي‌كنيد.

حتما بارها و بارها برايتان پيش آمده است كه گوش دادن به نواي آرام‌بخش يك موسيقي ملايم، تشويش و اضطراب را از ما دور مي كند. همين موضوع ثابت كننده اين است كه موسيقي درماني مي‌تواند آرامش را به روح و جسم ما بازگرداند.

اما اين كار را فقط قبل از امتحان انجام ندهيد. در ورزش‌هاي يوگا بسيار از اين شيوه استفاده مي‌كنند. همچنين در باشگاه‌هاي ورزشي پس از انجام ورزش‌هاي سنگين سعي مي‌كنند چند دقيقه پاياني جلسه را با موسيقي ملايم بگذرانند كه آرامش را به اعصاب خود بازگردانند و جلسه ورزشي خود را تكميل كنند.

در برخي از مراكز پزشكي با پخش موسيقي بيماران خود را به آرامش دعوت مي‌كنند. با اين كار شما با روحيه بهتر براي درمان خود به پيش پزشك مراجعه خواهيد كرد.

شايد نام ساز سلانه را شنيده باشيد. اما تاريخچه آن را ندانيد. اين ساز در قرن 16 ميلادي رواج داشته و اما پس از آن دچار تغييراتي شده. در آن سال‌ها اين سازها با 3 سيم به شكل يك ساز 3 گوش بود كه نوازنده مي‌توانست بر اساس نياز خود به ساز سيم اضافه كند و صداي بم‌تر هم ايجاد كند. گويا اين ساز چند قرن گم شده كه دوباره توسط ايرانيان كشف شد. البته هيچ‌كس نمي‌داند كه اين ساز در آن سال‌ها چه صدايي داشته است. اين ساز بسيار شبيه به ساز عود است كه دسته بلندتري دارد. اگر به اين دسته از سازها علاقمند هستيد به شما پيشنهاد مي‌كنيم آن را در يك  آموزشگاه موسيقي در تهران به خوبي بياموزيد.

تماشاي نماد و نشانه‌هاي قديمي از روي عكس و اثرها نشان مي‌داد كه ايرانيان از گذشته به سازهاي زخمه‌اي علاقه زيادي نشان مي‌دادند. سازهايي كه در ديرباز از آن‌ها استفاده مي‌كردند با نوع امروزي تغييرات بسياري داشته است. سلايق مردم در گذشته به گونه ديگري بوده كه شايد براي امروزيان قابل درك نباشد. اما موضوعي كه امروزه واضح است علاقه مردم به سنت‌ها و زنده نگه داشتن آن‌هاست. اگر بخواهيم روشن‌تر بگوييم نگاهي به طرفداران موسيقي‌هاي سنتي بيندازيد. ديگر مثل گذشته تنها افراد مسن طرفدار اين نوع موسيقي نيستند. حتي بيشتر افراد طالب بليط موسيقي‌هاي سنتي جوانان هستند. تمامي اين نشانه‌ها به غني بودن موسيقي سنتي ايران مرتبط است.

اما ساز سلانه چگونه اختراع شد؟ اين ساز ابداعي توسط دستان هنرمند سيامك افشاري و استاد حسين عليزاده ساخته شد. اين ساز كه قدمت طولاني ندارد، ظاهر آن شبيه سازي شده از سازهاي قديمي از تاريخ دور ايران است. اين ساز بسيار شبيه به ساز تنبور اما با دسته بلندتر است. ساز سلانه داراي 12 سيم است كه با شنيدن آن بيشتر متوجه صداي زير بودن آن مي‌شويد. جالب است بدانيد كه 6 سيم از اين ساز براي كوك كردن به كار مي‌رود و 6 سيم ديگر كه داراي طنين است براي بهتر نشان دادن رنگ و هارموني موسيقي است.   

چگونگي پيدايش ساز سلانه

دليل نام‌گذاري اين ساز به گفته سيامك افشاري اين است كه خيلي دير به ابداع اين ساز دست زده‌اند. اين سلانه سلانه پيدا كردن سازي كه جايش خالي احساس مي‌شد، دليل نامگذاري آن است. پيدايش يك ساز جديد جسارت مي‌خواهد. كسي كه به علم موسيقي مسلط باشد و سازي را ابداع كند كه با ورودش به دنياي موسيقي نور و نوايي بيشتر پديد آيد.

به گفته استاد حسين عليزاده موضوع اختراع ساز جديد ممكن است در ذهن هر آهنگساز و نوازنده‌اي شكل بگيرد. اما اين كه جسارت اين كار را داشتن هم بسيار مهم است. جسارتي كه باعث نشود تمام چند سال تلاش در حوزه موسيقي خود را زير سوال ببرد.

با پيدايش ساز سلانه در سال 2003 ميلادي منجر به انتشار آلبومي با همين نام شد. اين آلبوم با 4 قطعه مهتاب، پگاه، آفتاب، شامگاه كه قطعه‌هاي 16، 13، 11 و 21 دقيقه‌اي است شما را با تكنوازي اين ساز آشنا مي‌كند. حسين عليزاده در اين آلبوم بداهه نوازي را در دستگاه بيات اصفهان، بيات كرد افشاري و سه گاه نواخته است. در واقع اين ساز تركيبي از سازهاي تنبور، سه تار و بربط است اما صدايي كاملا متفاوت دارد.

بداهه نوازي با ساز سلانه

به طور كلي اكثر نوازندگان ايراني نظرشان بر اين است كه سازهاي سنتي ايراني براي تكنوازي مناسبند و خيلي سخت با بقيه سازهاي اركستري هماهنگ مي‌شوند. همچنين اين سازها را مي‌توان بداهه نواخت. يعني نوازنده با حس و حال خود شروع به نواختن قطعه دلخواه خود كند و تمامي نت‌هاي آن را به دست خود گيرد و بنوازد. در بداهه نوازي، نوازنده بر اساس حس و حال آني و در همان لحظه خود شروع به نواختن مي‌كند. نيازي ندارد كه روزها براي نوشتن نت زمان بگذارد و ملودي خاصي را تمرين كند. حتي ممكن است از همان بداهه نوازي يك قطعه شاهكار پديد آيد. وقتي نوازنده از بداهه نوازي خود راضي باشد حال آن را تبديل به ملودي مي‌كند.

موسيقي دنياي عجيبي دارد. وقتي به آن علاقمند شويد هر روز ذهنتان پذيراي آموختن هنري جديدتر مي‌شود. به همين دليل است كه اساتيد موسيقي معمولا با چند ساز آشنا هستند. اين دريچه هنري زيبا شما را به درون خود مي‌كشد و روز و شبتان را با الفباي خود درگير مي‌كند. طعم اين درگيري لذت‌بخش است.اما قبل از شروع يادگيري يك ساز به خصوص ساز ايراني پيشنهاد مي‌كنيم با مفاهيم موسيقي دستگاهي ايران آشنا شويد. اين مفاهيم مانند يك چراغ قوه راه شما را براي يادگيري روشن مي‌كنند. خيلي بهتر است كه با ذهني روشن اين راه شروع كنيد. به خصوص كه اگر موسيقي سنتي ايراني براي شما بيگانه است. تعدادي آموزشگاه موسيقي در تهران وجود دارند كه اين تئوري‌ها را به شما آموزش مي‌دهند.

امروزه نبض موسيقي غربي در جامعه بيشتر به چشم مي‌خورد. براي افرادي كه نسبت به موسيقي سرزمين خودشان تعصب ويژه‌اي دارند، يك احساس مسئوليت در قبال اين موضوع دارند كه مانع از فراموش شدن موسيقي اصيل كشور خودشان شود. آنان براي اين كار تلاش‌هاي مختلفي براي ترويج موسيقي سنتي مي‌كنند. مطمئنا نتيجه‌هاي خوبي هم خواهند گرفت. از اين ميان اگر چند نفر هم با آنان همراه شود بسيار مهم و ثمربخش در نتيجه اين كار است.

در اين مقاله شما را با مفاهيم كلي و موسيقي دستگاهي ايران آشنا مي‌كنيم.

مفهوم گوشه و رديف در موسيقي دستگاهي ايران

براي آشنايي با گوشه بايد با مفهومي به نام رديف آشنا باشيد. بايد بدانيد كه به مجموعه آوازها و دستگاه‌ها در موسيقي، رديف مي‌گويند. رديف موسيقي ايراني شامل هفت دستگاه است كه هر كدام ريتم خاصي دارد. دستگاه چهارگاه، دستگاه راست پنج گاه، دستگاه سه گاه، دستگاه شور، دستگاه ماهور، دستگاه نوا، دستگاه همايون از انواع آن است.

به هر كدام از آهنگ‌ها در رديف خاص، گوشه مي‌گويند كه انواع مختلفي دارد كه اسامي آن‌ها با دليل خاصي نام‌گذاري شده است. براي مثال برخي از اسامي گوشه‌ها از نشانه‌هايي در طبيعت گرفته شده است، نوروز، چكاوك، سپهر و … از انواع آن است.

از برخي گوشه كه به دليل اهميت آن به تكرار استفاده مي‌شود به آن شاه‌گوشه مي‌گويند. گوشه‌هاي اصلي، بر روي يك نت خاص تاكيد دارند. منظور از مركب نوازي، تغيير دستگاه در موسيقي است. در واقع زماني كه نوازندگان بخواهند دستگاه موسيقي را تغيير دهند، مركب نوازي انجام داده‌اند. گوشه كرشمه را مي‌توان در همه دستگاه‌ها اجرا كرد، وزن اين گوشه اين امكان را فراهم مي‌كند كه محدوديتي نداشته باشد.

گوشه ريتميك دو گونه هستند؛ اول گوشه‌هايي هستند كه داراي ريتم باشند و مي‌توان آن را در ديگر دستگاه‌هاي موسيقي ايران هم اجرا كرد. دوم گوشه‌هايي كه محدوديت دارند و فقط در يك دستگاه موسيقي ايران قابليت اجرا شدن دارند.

اما هر گوشه داراي جزءهاي كوچك‌تري هستند. آغاز، معرف، گسترش، تكميل، پايان و ختم از اجزاي يك گوشه است.

موسيقي دستگاهي ايران و انواع آن

دستگاه شور:

همان‌طور كه اسمش پيداست مي‌تواند با خود شور و هيجاني ايجاد كند.موسيقي‌دانان اين دستگاه را ساده‌ترين دستگاه موسيقي مي‌دانند.

دستگاه نوا:

در گذشته بخشي از دستگاه شور بود. در اين دستگاه موسيقي ريتم متوسطي دارد. نه شاد است و نه حزن دارد. ساده و روان است و بيشتر مورد توجه آوازخواناني كه به تازگي كار خود را آغاز كرده‌اند، قرار مي‌گيرد.

دستگاه همايون:

اين دستگاه بسيار شبيه به دستگاه شور است. از گوشه‌هاي آن مي‌توان به چكاوك، بيداد، ني‌داود، عشاق، باوي، ليلي و مجنون، نوروز، شوشتري و … اشاره كرد.

دستگاه ماهور:

يكي ديگر از دستگاه‌هاي هفت‌گانه موسيقي ايران است كه داراي ۵۰ گوشه و به عنوان موسيقي با ريتم شاد شناخته مي‌شود. اما گوشه‌هاي اين داراي سه بخش بم، مياني، و زير اجرا مي‌شود. اگر بخواهيم چند گوشه اين دستگاه را نام ببريم به گوشه‌هاي درامد، كرشمه، شكسته، دلكش، ماهور صغير، مثنوي، خاوران و … اشاره مي‌كنيم.

بشر براي برقراري ارتباط از زمان انسان‌هاي اوليه به دنبال راه حل بوده، داشتن زبان مشترك براي رساندن منظور از كوچكترين اتفاق‌ها حس تنهايي را از آنان مي‌گرفت. انسان براي زندگي جمعي خلق شده است و براي ارائه و بروز احساس و عواطف خود، درخواست‌ها نياز به همكلام شدن دارد. اما در دنياي موسيقي به زبان گفتگوي روزانه نمي‌توان رجوع كرد. براي ايجاد زبان مشترك بين موسيقيدان‌ها، نت نويسي پديد آمد. نت، الفباي موسيقي است كه با هر نشانه آن متوجه يك مفهوم مي‌شويم. براي آموزش نت خواني و نت نويسي بايد به دنبال بهترين آموزشگاه موسيقي در تهران باشيد.

الفباي موسيقي يك دستور خط بين‌المللي است. اين يعني زبان مشترك موسيقي در كل دنيا! پس تفاوتي ندارد كه يك موسيقيدان ايراني ملودي را نوشته باشد يا ژاپني، هر فردي كه با اين الفبا آشنايي داشته باشد مي‌تواند آن موسيقي را از روي نت بنوازد.

براي نواختن يك ساز و درك آن، شرط اوليه آموزش نت خواني است. نت نويسي توسط افراد باتجربه در زمينه موسيقي كه ساليان سال درگير اين الفبا هستند انجام مي‌شود. در گذشته آموزش سازها، به صورت تئوري و عملي به هنرجو گفته مي‌شد، اما عملا مرجعي براي آموزش آن وجود نداشت. در واقع استاد موسيقي هر آن چه كه از استاد خود آموخته بود را به هنرجو آموزش مي‌داد و آنان را به تكرار و تمرين تشويق مي‌كرد. اين محدوديت آموزشي كار را براي هنرجو سخت مي‌كرد. بنابراين لازم بود شخص حتما هوش و استعداد يادگيري موسيقي را داشته باشد. همچنين به خاطر سپردن قطعات و نت‌ها خود مسئله مهمي بود. اگر علاقه خود در اين حرفه را حفظ مي‌كرد قطعا يكي از نوازندگان مشهور مي‌شد.

اين نت‌ها بين خطوط موازي كشيده مي‌شوند و هر شكل آن يك مفهوم را مي‌رساند. نت‌ نويسي براي هر ساز قواعد خاصي دارد. براي مثال اين تغيير در تعداد خطوط راهنماي دفترچه مخصوص نت نويسي قابل مشاهده است.

نت نويسي در ايران و جهان

تاريخچه پيدايش نت نويسي و تغييرات آن تا به امروز

حتما مي‌دانيد كه الفباي موسيقي از ۷ نت (دو، رِ، مي، فا، سُل، لا، سي) تشكيل شده است. اما جالب است بدانيد در ابتدا نت‌ها ۶ عدد بودند. نت سي به اين الفبا پس از مدتي اضافه شد. همچنين به جاي نت دو، نت اوت وجود داشت اما به دليل دشواري در نت خواني، جايش را به نت دو داد. اين ۷ نت كه امروزه در جهان با آن به نوشتن ملودي‌هاي بي‌نظير دست پيدا مي‌كنند شامل صداهاي زير و بم است كه با قواعدي كنار هم نوشته مي‌شوند و يك راهنماي نواختن موسيقي را ايجاد مي‌كنند.

حتما برايتان جالب است كه بدانيد اولين تمدني كه به نت نويسي پرداخت يونان باستان بود. آنان هر ساله المپياد موسيقي برگزار مي‌كردند و در اين مراسم سازهاي ني و چنگ مي‌نواختند. در اين مراسم يك ملودي نواخته مي‌شد، اما امروزه شنيدن آن ملودي براي ما چندان جذابيتي نخواهد داشت.

تاريخچه ورود نت نويسي به ايران

علاقه به موسيقي در ايرانيان از زمان پيش از اسلام نيز ديده شده، با اين وجود تلاش براي حفظ موسيقي به سبك سنت در هر كشور باعث شد تا افرادي كه علاقمند در اين حوزه بودند به كمك نت نويسي به خلق موسيقي‌هاي مورد پسند عموم مردمان كشورشان دست بزنند. به همين خاطر لازم بود روي زمينه آموزش نت خواني پيش از نت نويسي بيشتر تمركز كنند.

ورود دنياي نت نويسي توسط چند فرانسوي به كشور ما انجام شد. در راس اين افراد شخصي به نام آلفرد ژان باتيست لومر بود كه بدون آگاهي از زبان فارسي شروع به تعليم نت نويسي به شاگردانش كرد. او پس از مدتي اقدام به تاسيس دبيرستان موسيقي كرد. شاگرداني كه به مدت ۶ سال پياپي در كنار آلفرد ژان باتيست لومر آموزش ديده بودند توانايي زيادي در حوزه موسيقي و تبحر خاصي در نواختن سازها پيدا كرده بودند.

سپس در سال ۱۳۰۲ استاد علي نقي وزيري براي اولين بار به طور رسمي مدرسه موسيقي را تاسيس كرد. نت خواني و نت نويسي ۳ ساز تار، پيانو و ويولن را آموزش مي‌داد.

با درج نظرات خود آموزشگاه موسيقي راه صبا را در ارائه مطالب آموزش موسيقي ياري فرماييد.