آشنايي با ساز تار و اساتيد برتر آن
ساز تار يكي از قديمي‌ترين سازهاي ايران زمين است كه تاريخچه‌اي كهن دارد. ساز تار در ديگر كشورهايي مانند افغانستان، تاجيكستان، ارمنستان، گرجستان و چند كشور ديگر در خاورميانه نيز طرفداران زيادي دارد.
اين ساز زهي امروزه نيز طرفداران زيادي براي نواختن دارد. كساني كه به دنبال آموزشگاه موسيقي در تهران هستند تا اين هنر زيبا را بياموزند كم نيستند.
تاريخچه اين ساز به دوران صفويان باز مي‌گردد. همچنين ساز تار در سال‌هاي ۱۷۹۰ ميلادي در بين مردمان شيراز طرفداران زيادي داشته كه احتمال مي‌دهند اين ساز د آن زمان به نام ديگري مشهور بوده است.
در ساخت تار هر چقدر چوب آن كهنه‌تر باشد صداي بهتري توليد مي‌كند. اين بهتر بودن صدا به دليل خشك بودن نوع چوب است. در واقع هر چقدر ساز قديمي‌تر باشد، از تار نو صداي بهتري دارد. بنابراين اگر قصد داريد مانند حرفه‌اي‌ها بنوازيد به دنبال تارهاي استفاده شده بگرديد.
صداي اين ساز در هنگام نواختن بايد صاف و شفاف باشد و صداي اضافي ديگري ايجاد نكند. اندازه كاسه دو تكه اين ساز تاثير مستقيمي بر روي صداي ساز دارد. با نواختن صداي ارتعاش يافته به كاسه ساز برخورد مي‌كند و صدايي توليد مي‌شود.
يكي ديگر از ويژگي‌هاي ساز تار مرغوب، وزن آن است. وزن ساز بايد حالتي معمول داشته باشد تا براي نگهداري و نواختن آن دچار مشكل نشويد. همچنين سايز و اندازه آن بايد متناسب با هنرجوي اين ساز باشد. شما در زمان نواختن بايد احساس راحتي بكنيد.
مشخصات و ويژگي‌هاي ساز تار
تار در گذشته به ۵ سيم و ۵ تار شناخته مي‌شد، اما پس از مدتي يك سيم ديگر به اين ساز اضافه شد كه در مجموع با ۶ تار نواخته مي‌شد. اين كار توسط فردي با نام غلامحسين درويش انجام گرفت.
اما اگر بخواهيم از شكل كلي ساز تار بگوييم اين ساز از كاسه‌اي دو تكه تشكيل شده كه با دسته‌اي از جنس چوب با ۲۸ پرده ايجاد شده است. جنس دسته تار از چوب درخت گردو و جنس بدنه اصلي يا كاسه آن از چوب درخت توت است. روي قسمت كاسه اين ساز پوست بره يا بز يا جنين گاو كشيده مي‌شود.
۶ سيم تار به ترتيب به اين شكل چيده شده‌اند، سيم اول و دوم و پنجم به رنگ سفيد و از نوع فلزي، سيم سوم و چهارم از جنس فلز برنج، و در آخر سيم ششم كه صداي بم توليد مي‌كند از جنس فلز به رنگ زرد تشكيل شده است.
اساتيد برجسته‌اي كه با اين ساز زندگي كردند
همان طور كه گفته شد، استاد درويش خان آخرين تغييرات ظاهري تار را انجام داد. او با اضافه كردن سيم ششم صداي ساز را گسترش داد پس ايشان يكي از اولين اساتيد داراي هنر نواختن ساز تار بود كه با تكميل كردن دامنه صوتي ساز، صدايي رساتر و گيراتر براي اين ساز پديد آورد.
استاد جليل شهناز را همگي با نام پرآوازه‌اش ميشناسيم. جليل شهناز در خانواده‌اي بزرگ شد كه همه آنان با هنر موسيقي آشنايي داشتند. همين موضوع راه را براي درك موسيقي براي ايشان آسان مي‌كرد. ايشان در طي سال‌هاي زندگاني‌اش عاشقانه تار مي‌نواخت و آثار دل‌انگيزي برجاي گذاشت. ايشان با اساتيد آواز ايراني همچون محمدرضا شجريان و شهرام ناظري براي توليد آثار موسيقي همكاري داشت و در سال ۱۳۸۳ به عنوان چهره برتر هنر و موسيقي انتخاب شد. او با سازهاي ديگري مانند تمبك، سنتور و ويولن نيز آشنايي داشت.
حسين عليزاده يكي از چهره‌هاي شناخته شده در موسيقي سنتي ايراني است كه با نواختن ساز تار، همه را ميخكوب مي‌كند. او شروع علاقه خود در موسيقي را از سنين نوجواني و تحصيل در هنرستان موسيقي رقم زد. او تا كنون ۳ جايزه جهاني براي انتخاب بهترين آلبوم موسيقي سنتي جهان دريافت كرده است.
باتشكر از همراهي شما عزيزان، اميدواريم مقالات آموزشگاه موسيقي راه صبا براي شما مفيد واقع شده باشد.
با درج نظرات خود، ما را در راه آموزش موسيقي ياري فرماييد.
برچسب: ،